Pojęcie snu zimowego, w który zapadają niektóre zwierzęta jest specyficznym stanem fizjologicznym, który polega na spowolnieniu procesów życiowych, zwalniają przemiany metaboliczne, temperatura wewnętrzna organizmu obniża się do temperatury panującej w otoczeniu, częstotliwość i oddechów i skurczów serca zmniejsz, następuje spadek zużycia tlenu, w wyniku obniżenia pobudliwości nerwowej ciało drętwieje oraz staje się dużo bardziej odporne na bodźce zewnętrzne. Zwierzę w tym czasie nie przyjmuje żadnego pożywienia ani nie zaspokaja potrzeb fizjologicznych. Zwierzęta potrafią pozostać w stanie snu zimowego przez 7 miesięcy. W zależności od temperatury progowej inne gatunki rozpoczynają sen zimowy, zanim jednak to nastąpi, każde zwierzę gromadzi zapasy tkanki tłuszczowej.
Niektóre gatunki nie zapadają w sen jednostajny tylko przerywany by wykorzystać zapasy, które zostały zgromadzone w schronieniu by zaraz znowu zapaść w sen.
Zwierzęta w stanie hibernacji
Zdaniem wieli fizjologów zjawisko snu zimowego nie jest uważane za stan właściwej hibernacji, a sam termin „snu” jest przez nich wykorzystywany tylko w odniesieniu do tych zwierząt, które nie są klasyfikowani jako hibernaci. Jakie zwierzęta budzą się ze snu zimowego:
- niedźwiedź brunatny – zasypia na mniej więcej 3 msc, a jego schronieniem na ten czas letargu są pieczary lub gęstwiny.
- świstak – zapada w sen przerywany, gdyż nie jest w stanie zgromadzić na tyle dużych zapasów tłuszczu aby spokojnie przespać całą zimę. Miejscem jego schronienia są nory a ich wylot świstak zatyka korzeniami i roślinnością.
- jeż – zakopują się pod warstwą roślinności. Zimują samotnie.
- suseł – te zwierzęta lesne zapadają na sen zimowy na czas 6-7 miesięcy w zależności od temperatury na zewnątrz. Śpią w norach, które wcześniej zostało specjalnie przygotowane za pomocą nagromadzonych roślin.
- nietoperz – śpią w jaskiniach, strychach, piwnicy. Charakterystyczne dla tych zwierząt jest bycie w pozycji głową w dół. Co jakiś czas budzą się by zmienić miejsce bądź w celu załatwienia potrzeb fizjologicznych.
- borsuki – często dzielą z jenotami jedną norę na czas snu zimowego.
- wiewiórki
- żmije – zapada w sen gdy temperatura otoczenia spadnie poniżej 0 stopni celcujusza.
- zaskrońce
- jaszczurki
- ślimaki
- żaby trawne
- żołędnice
- orzesznice
- nornice rude
- koszatki
- smużka leśna
- popielice szare
- chomik europejski
- dzik
- ptaki
- motyle
- łasica
- gronostaj
- ropucha szara
- żółw błotny
- jenot
- bobaki
- pająki
- lis
- wilk
- kolczatka australijska
- drzewnica górska
- susłogon arktyczny
- lemurek średni
- torbik bambusowy
- oposy karłowate
- terapena karolińska
- żółwie skrytoszyje
Wraz z nadejściem wiosny zwierzęta budzą się ze snu zimowego a do kraju zaczynają powracać bociany czarne, które odleciały do „ciepłych krajów” i rozpoczynają budowę swoich gniazd lub odbudowują swoje bądź pozostawione przez poprzednich mieszkańców. Zwierzęta, które obudziły się ze snu zimowego stają się łatwym celem ataków drapieżników, które są łatwym celem ze względu na fakt osłabienia po ziemowaniu.